21 мамыр – Мәдениет және өнер қызметкерлері күні

Мәдениет қызметкерлері күніне орай ҚР Ұлттық музейінде III Халықаралық музейлер конгресі өтіп жатыр. Сонымен қатар Қазақстан музейлерінің 3D үлгілері енгізілген «Виртуалды музейлер желісі» порталы іске қосылады деп жоспарлануда.
Сондай-ақ Шаньдун провинциясында (Қытай), Өзбекстанда, Францияда, Арменияда, Катар мен Вьетнамда мәдениет күндері мен көрмелер өткізу жоспарланған.

Елімізде Ресей мен Франция суретшілерінің көрмелері өтуде. Мемлекеттік мәдениет ұйымдарының гастрольдері мен халықаралық фестивальдерді ұйымдастыру да күн тәртібінде тұр. Театрларда отандық және шетелдік драматургтердің 300-ден астам жаңа қойылымы сахналанады.
Кинематография саласы да қарқынды дамып келеді. «Кинематография туралы» заңға «Қазақфильм» киностудиясын қолдауға бағытталған өзгерістер енгізілді. Қаржыландырудың ашықтығын арттыру мақсатында жобаларды іріктеу тәсілдері қайта қаралып, идеологиялық тұрғыдан маңызы жоғары тақырыптарға басымдық берілді.

2024 жылы мемлекет қолдауымен 16 ұлттық фильм түсірілді. Оның ішінде 7 фильм 34 халықаралық марапатқа ие болды. Прокаттағы отандық фильмдердің үлесі 22,97%-ға, ал қазақ тіліндегі фильмдердің үлесі 19,76%-ға жетті.

Түркі мемлекеттерінде өткен Қазақстан киносы күндері аясында «Қазақ хандығы», «Дос-Мұқасан», «Набат операциясы», «Паралимпиец» фильмдері көрсетілді.
Алматыда өткен XVII Халықаралық «Еуразия» кинофестивалінде 11 елден 50 фильм ұсынылды.
Кинопрокат саласына қатысты мәліметтерді жинақтауға арналған «E-Кино» ақпараттық жүйесі әзірленіп жатыр. 2025 жылы анимациялық, деректі және көркем фильмдер өндірісіне 357 өтінім келіп түсті, олардың барлығы сараптамалық бағалаудан өтуде.

Тарихи-мәдени мұраны сақтау және насихаттау ісіне ерекше назар аударылуда. Осы бағытта «Мәдениет туралы» заңға халықаралық көрмелерге бюджеттен субсидия бөлу және мәдени мұра нысандарын пайдалануға рұқсат беру тетіктерін қарастыратын өзгерістер енгізілді.
Бүгінгі таңда елімізде 25 мыңнан астам тарихи-мәдени мұра нысаны тіркелген. Оның 265-і республикалық маңызы бар ескерткіштер қатарына енсе, тағы 12 мыңнан астамы жергілікті маңызы бар тарихи және мәдениет ескерткіштері тізіміне енгізілген.

Ұлттық мәдениет нысандары мен элементтерін әлемдік мұралар қатарына енгізу бағытында белсенді жұмыс жүргізілуде. 2024 жылы «Беташар» дәстүрі ЮНЕСКО-ның материалдық емес мәдени мұралар тізіміне енді. Сонымен қатар, ЮНЕСКО-ға «Жібек жолы: Ферғана – Сырдария дәлізі» және «Маңғыстаудың жерасты мешіттері» жобалары бойынша номинациялық досьелер дайындалып тапсырылды.
Осы бағыттағы жұмыстарды үйлестіру үшін арнайы ведомствоаралық жұмыс тобы құрылып, алдағы үш жылға арналған ЮНЕСКО аясында мәдени мұраны сақтау мен насихаттаудың Кешенді жоспары әзірленді.
Сонымен бірге, Орталық Азия елдерінің тарихи-мәдени мұрасын біріктіретін бірыңғай цифрлық платформа құру бастамасын жүзеге асыру мүмкіндігі қарастырылып жатыр.

Отандық жетекші музейлердің ғылыми-зерттеу әлеуетін арттыру жұмыстары да жандана түсті. Осы мақсатта Астана қаласындағы Ұлттық музей базасында жетекші италиялық мамандарды тарта отырып, Кәсіби реставраторларды даярлау және реставрация орталығын ашу жоспарлануда.

Бұл – біз кейде ескере бермейтін, кең көлемді инженерлік инфрақұрылымға, энергия және су желілерімен жабдықталған күрделі шаруашылық жүйесіне сүйенетін ауқымды сала.
2024 жылы еліміздің өңірлерінде 45 мәдениет нысаны жөндеуден өтіп, 255 жаңа мекеменің құрылысы аяқталды.
2025 жылы 51 нысанды жөндеу және тағы 250 нысанды салу жоспарланып отыр.

Республикалық деңгейдегі ауқымды жұмыстар да басталып кетті. М.Әуезов атындағы Қазақ ұлттық драма театры өзінің 100 жылдығына орай қайта жаңғыртылады.